ในปีพ.ศ.2555การผลิตข้าวของไทยนอกจากต้องประสบปัญหาต้นทุนการผลิตสูงกว่าคู่แข่งสำคัญคือ เวียดนามที่มีประสิทธิภาพการผลิตข้าวที่สูงกว่าของไทย แล้วราคาข่าวไทยในปี พ.ศ. 2555 ที่กาหนดตามนโยบาย รับจานาข้าวของรัฐบาลน้ัน ยังสูงกว่าราคาข้าวในตลาดโลกมาก ทำให้ข้าวไทยไม่สามารถแข่งขันด้านราคากับประเทศผผู้ลิตข้าวสาคัญๆได้อีกทั้งราคาข้าวไทยท่ีสูงมากเกินจริงเป็นเหตุให้ปริมาณการส่งออกลดลงมากและมีสต็อกข้าวเพิ่มสูงกว่าระดับปกติมาก โดยในช่วงเดือนมกราคม-พฤษภาคม พ.ศ. 2556 ข้าวขาว 5% ของเวียดนามมี ราคา FOB เฉลี่ยอยู่ที่ตันละ 393 ดอลลาร์สหรัฐ ลดลงจากช่วงเดียวกันของปีท่ีแล้วร้อยละ 9.4 ส่วนข้าวไทยอยู่ที่ตัน ละ579ดอลลาร์สหรัฐเพิ่มข้ึนร้อยละ4 ด้านราคาข้าวหอมมะลิของไทยในปี2556ก็สูงถึงตันละ1,000-1,200 ดอลลาร์สหรัฐ ขณะที่ข้าวหอมมะลิของเวียดนามมีราคาเพียงตันละ 500-600 ดอลลาร์สหรัฐ
นอกจากน้ัน โครงการรับจำนำข้าวยังส่งผลกระทบโดยตรงต่ออุตสาหกกรรมการส่งออกข้าวของไทย เนื่องจากการรับจำนำข้าวทุกเม็ด ทำให้ไดข้าวเพิ่มข้ึนเชิงปริมาณ แต่ไร้คุณภาพ อีกท้ังยังทำให้ข้าวไทยมีราคาแพงกวาคู่แข่งมาก และรัฐไม่มีความสามารถในการขายข้าวเหมือนพ่อค้าส่งออกทำให้ไทยสูญเสียตลาดส่งออกข้าวให้คู่แข่ง โดยเฉพาะขา้ วสาคญั 2 ชนิด คือ ขา้ วหอมมะลิและขา้ วน่ึง เนื่องการเก็บขา้ วสารไวใ้ นโกดงั เป็ นเวลาหลาย เดือนจะทาให้ขา้ วหอมหมดความหอมกลายเป็นขา้ วแข็งมีสีเหลืองและราคาตกขณะที่การกาหนดให้โรงสีใน โครงการรับจานาตอ้ งแปรสภาพขา้ วเปลือกเป็นขา้ วสารภายใน7วันทาให้ขาดอุปทานข้าวเปลือกสาหรับทาขา้ วน่ึง ส่งออก ขณะน้ียงั มีปัญหาใหญ่คือขา้ วท่ีคา้ งสต๊อกจากโครงการรับจานาขา้ วจานวนมหาศาล กลายเป็ นขา้ วเน่าที่ไม่ สามารถสร้างมูลค่าเชิงพาณิชย์ได้
อย่างไรก็ตาม ในช่วงไม่ก่ีปี มาน้ี ขณะท่ีขา้ วไทยส่งออกลดลงในภาพรวม แต่สาหรับการส่งออกไปจีนน้นั มีแนวโน้มเติบโตต่อเน่ืองเนื่องจากจีนถือเป็นหน่ึงในตลาดสาคญั ของการส่งออกขา้วไทยโดยเฉพาะในกลุ่มขา้ว หอมมะลิอีกท้งั ขา้ วไทยเป็นขา้ วจากต่างประเทศอนั ดบั ตน้ ๆที่มีชื่อเสียงและได้รับความนิยมสูงในหมู่ผู้บริโภคชาว จีนจึงเป็นโอกาสของผู้ส่งออกข้าวไทยปัจจุบันด้วยการเติบโตของเศรษฐกิจของประเทศจีนท่ีส่งผลให้ชาวจีนมีคุณภาพชีวิตที่ดีข้ึน ยังถือเป็นปัจจัยบวกที่จะทาให้ขา้ วไทยมีแนวโนม้ การส่งออกไปจีนไดเ้พิ่ม มากข้ึน ดงั น้นั ผสู้ ่งออกขา้ วไทยท้งั รายเก่าและรายใหม่จึงควรมีกลยทุ ธ์การตลาดท่ีเหมาะสมกบั สังคมจีนยคุ ใหม่
วตั ถุประสงค์การวจิ ัย
1. ศึกษาถึงสถานการณ์การส่งออกขา้วของไทยไปยงัประเทศจีนท่ามกลางบริบททางสังคมจีนที่ เปลี่ยนแปลงไป
2. ศึกษาปัญหาและจุดแข็งของขา้ วไทยในตลาดจีน ระดบั ราคาสินคา้ ทศั นคติและพฤติกรรมของ ผบู้ริโภคชาวจีน
3 . ศ ึ ก ษ า ร ู ป แ บ บ ก า ร จ ดั จ า ห น ่ า ย ข า้ ว ไ ท ย ใ น จ ี น พ ร ้ อ ม น า เ ส น อ ก ล ย ทุ ธ ์ ก า ร ต ล า ด ส า ห ร ั บ ข า้ ว ไ ท ย ใ น ต ล า ด จีนยคุ ใหม่