ในปีพ.ศ.2555การผลิตขา้วของไทยนอกจากตอ้งประสบปัญหาตน้ทุนการผลิตสูงกว่าคู่แข่งสาคญัคือ เวียดนามที่มีประสิทธิภาพการผลิตขา้ วที่สูงกวา่ ของไทยแลว้ ราคาขา้ วไทยในปี พ.ศ. 2555 ที่กาหนดตามนโยบาย รับจานาขา้ วของรัฐบาลน้ัน ยงั สูงกว่าราคาขา้ วในตลาดโลกมาก ทาให้ขา้ วไทยไม่สามารถแข่งขนั ด้านราคากบั ประเทศผผู้ลิตขา้วสาคญั ๆได้อีกท้งัราคาขา้วไทยท่ีสูงมากเกินจริงเป็นเหตุให้ปริมาณการส่งออกลดลงมากและมี สต็อกขา้ วเพิ่มสูงกวา่ ระดบั ปกติมาก โดยในช่วงเดือนมกราคม-พฤษภาคม พ.ศ. 2556 ขา้ วขาว 5% ของเวียดนามมี ราคา FOB เฉลี่ยอยทู่ ่ีตนั ละ 393 ดอลลาร์สหรัฐ ลดลงจากช่วงเดียวกนั ของปี ท่ีแลว้ ร้อยละ 9.4 ส่วนขา้ วไทยอยทู่ ่ีตนั ละ579ดอลลาร์สหรัฐเพิ่มข้ึนร้อยละ4ดา้นราคาขา้วหอมมะลิของไทยในปี2556ก็สูงถึงตนัละ1,000-1,200 ดอลลาร์สหรัฐ ขณะที่ขา้ วหอมมะลิของเวยี ดนามมีราคาเพียงตนั ละ 500-600 ดอลลาร์สหรัฐ
นอกจากน้ัน โครงการรับจานาขา้ วยงั ส่งผลกระทบโดยตรงต่ออุตสาหกกรรมการส่งออกขา้ วของไทย เน่ืองจากการรับจานาขา้ วทุกเม็ด ทาให้ไดข้ า้ วเพิ่มข้ึนเชิงปริมาณ แต่ไร้คุณภาพ อีกท้งั ยงั ทาให้ขา้ วไทยมีราคาแพง กวา่ คู่แข่งมาก และรัฐไม่มีความสามารถในการขายขา้ วเหมือนพ่อคา้ ส่งออก ทาให้ไทยสูญเสียตลาดส่งออกขา้ วให้ คู่แข่ง โดยเฉพาะขา้ วสาคญั 2 ชนิด คือ ขา้ วหอมมะลิและขา้ วน่ึง เนื่องการเก็บขา้ วสารไวใ้ นโกดงั เป็ นเวลาหลาย เดือนจะทาให้ขา้ วหอมหมดความหอมกลายเป็นขา้ วแข็งมีสีเหลืองและราคาตกขณะที่การกาหนดให้โรงสีใน โครงการรับจานาตอ้ งแปรสภาพขา้ วเปลือกเป็นขา้ วสารภายใน7วนั ทาให้ขาดอุปทานขา้ วเปลือกสาหรับทาขา้ วน่ึง ส่งออก ขณะน้ียงั มีปัญหาใหญ่คือขา้ วท่ีคา้ งสต๊อกจากโครงการรับจานาขา้ วจานวนมหาศาล กลายเป็ นขา้ วเน่าที่ไม่ สามารถสร้างมูลค่าเชิงพาณิชยไ์ ด้
อยา่ งไรก็ตาม ในช่วงไม่ก่ีปี มาน้ี ขณะท่ีขา้ วไทยส่งออกลดลงในภาพรวม แต่สาหรับการส่งออกไปจีนน้นั มีแนวโน้มเติบโตต่อเน่ืองเนื่องจากจีนถือเป็นหน่ึงในตลาดสาคญั ของการส่งออกขา้วไทยโดยเฉพาะในกลุ่มขา้ว หอมมะลิอีกท้งั ขา้ วไทยเป็นขา้ วจากต่างประเทศอนั ดบั ตน้ ๆที่มีชื่อเสียงและไดร้ ับความนิยมสูงในหมู่ผบู้ ริโภคชาว จ ี น จ ึ ง เ ป ็ น โ อ ก า ส ข อ ง ผ สู ้ ่ ง อ อ ก ข า้ ว ไ ท ย ป ั จ จ ุ บ นั ด ว้ ย ร ะ ด บั ก า ร เ ต ิ บ โ ต ท า ง เ ศ ร ษ ฐ ก ิ จ แ ล ะ ก า ร พ ฒั น า ข อ ง ป ร ะ เ ท ศ จ ี น ท่ีส่งผลให้ชาวจีนมีคุณภาพชีวิตที่ดีข้ึนยงั ถือเป็นปัจจยั บวกที่จะทาให้ขา้ วไทยมีแนวโนม้ การส่งออกไปจีนไดเ้พิ่ม มากข้ึน ดงั น้นั ผสู้ ่งออกขา้ วไทยท้งั รายเก่าและรายใหม่จึงควรมีกลยทุ ธ์การตลาดท่ีเหมาะสมกบั สังคมจีนยคุ ใหม่
วตั ถุประสงค์การวจิ ัย
1. ศึกษาถึงสถานการณ์การส่งออกขา้วของไทยไปยงัประเทศจีนท่ามกลางบริบททางสังคมจีนที่ เปลี่ยนแปลงไป
2. ศึกษาปัญหาและจุดแข็งของขา้ วไทยในตลาดจีน ระดบั ราคาสินคา้ ทศั นคติและพฤติกรรมของ ผบู้ริโภคชาวจีน
3 . ศ ึ ก ษ า ร ู ป แ บ บ ก า ร จ ดั จ า ห น ่ า ย ข า้ ว ไ ท ย ใ น จ ี น พ ร ้ อ ม น า เ ส น อ ก ล ย ทุ ธ ์ ก า ร ต ล า ด ส า ห ร ั บ ข า้ ว ไ ท ย ใ น ต ล า ด จีนยคุ ใหม่