เมืองแพร่ หรือเมืองแป้ เป็นเมืองโบร

เมืองแพร่ หรือเมืองแป้ เป็นเมืองโบราณสร้างมาช้านานแล้วตั้งแต่อดีตกาล แต่ยังไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัดว่าสร้างขึ้นในสมัยใดและใครเป็นผู้สร้าง เมืองแพร่เป็นเมืองที่ไม่มีประวัติของตนเองหรือจารึกไว้ในที่ใดๆโดยเฉพาะ นอกจากปรากฏในตำนานพงศาวดาร และจารึกของเมืองอื่นๆ บ้างเพียงเล็กน้อย เช่น หลักฐานจากตำนานเมืองเหนือ พงศาวดารโยนก และศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหงเมืองแพร่น่าจะสร้างยุคเดียวกันกับกรุงสุโขทัย เชียงใหม่ ลำพูน พะเยา น่าน ซึ่งบ้านเมืองของเมืองแพร่ ในยุคนั้นคงไม่กว้างขวางและมีผู้คนมากมายเหมือนปัจจุบัน เมืองแพร่มีชื่อเรียกกันหลายอย่าง ตำนานเมืองเหนือเรียกว่า "พลนคร" หรือ "เมืองพล" ในสมัยขอมเรืองอำนาจ ราว พ.ศ. 1470 - 1540 นั้น พระนางจามเทวีได้แผ่อำนาจเข้าครอบครองดินแดนในเขตลานนา และได้เปลี่ยนชื่อเมืองในเขตลานนาเป็นภาษาเขมร เช่น ลำพูนเป็น หริภุญไชย น่านเป็นนันทบุรี เมืองแพร่เป็นโกศัยนคร หรือนครโกศัย ชื่อที่ปรากฏในศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหง เรียกว่า "เมืองพล" และได้กลายเสียงตามหลักภาษาศาสตร์เป็น "แพร่" ชาวเมืองนิยมออกเสียงว่า "แป้"

เมืองแพร่สมัยก่อนกรุงสุโขทัย พ.ศ. 1654-พ.ศ. 1773

พงศาวดาร โยนก กล่าวถึงเมืองแพร่ว่า "จุลศักราช 461 (พ.ศ. 1654) ขุนจอมธรรมผู้ครองเมืองพะเยา เมื่อครองเมืองพะเยาได้ 3 ปี ก็เกิดโอรสองค์หนึ่ง ขนานนามว่า เจื๋อง ต่อมาได้เป็น ขุนเจื๋อง" พอขุนเจื๋องอายุได้ 16 ปี ไปคล้องช้าง ณ เมืองน่าน พระยาน่านตนชื่อว่า "พละเทวะ" ยกราชธิดาผู้ชื่อว่า นางจันทร์เทวีให้เป็นภรรยาขุนเจื๋อง เมืองแพร่เป็นเมืองที่สร้างขึ้นแล้วในระหว่างจุลศักราช 421 - 461 (พ.ศ. 1614 - 1654) แต่คงเป็นเมืองขนาดเล็กและจะต้องเล็กกว่าเมืองพะเยาด้วย ในระหว่าง พ.ศ. 1655 - พ.ศ. 1773 เมืองแพร่อยู่ในอำนาจการปกครองของขอมเพราะในระยะเวลาดังกล่าว ขอมเรืองอำนาจอยู่ในอาณาจักรลานนาไทย มีข้อน่าสังเกตว่าในระยะที่ขอมเรืองอำนาจได้เปลี่ยนชื่อเมืองแพร่เป็นโกศัย นคร (โกศัยหมายถึงผ้าแพรเนื้อดี) แต่ไม่มีเหตุการณ์สำคัญอะไรปรากฏให้เห็น

เมืองแพร่ สร้างขึ้นประมาณพุทธศตวรรษที่ ๑๒ มีชื่อเรียกกันหลายชื่อ คือ “พลนคร เมืองพล เมืองแพล” ในสมัยขอมเรืองอำนาจ ระหว่างปี พ.ศ.๑๔๗๐-๑๕๖๐ พระนางจามเทวีเข้าครอบครองแคว้นล้านนา ได้เปลี่ยนชื่อเป็น “โกศัยนคร” หรือ “เวียงโกศัย” ซึ่งแปลว่า ผ้าแพร นับแต่นั้นมาก็มีเจ้าผู้ครองนครสืบต่อกันมาโดยตลอด จนถึงสมัยรัชกาลที่ ๕ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ จึงได้มีการเปลี่ยนแปลงทางการปกครอง โดยเจ้าพิริยะชัยเทพวงศ์ (เจ้าผู้ครองนครแพร่องค์ที่ ๑๘) เป็นเจ้าหลวงกำกับด้วยข้าหลวงซึ่งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าได้โปรดเกล้าฯให้พระยาไชยบูรณ์ข้าหลวงคนแรก ต่อมาในปี พ.ศ.๒๔๔๕ พวกเงี้ยวได้ก่อการกบฏขึ้น โดยึดสถานีตำรวจ ศาลากลางจังหวัด ปล้นเงินคลัง และปล่อยนักโทษออกจากคุก พระยาไชยบูรณ์ถูกพวกเงี้ยว จับตัวและบังคับให้ยกเมืองให้ แต่พระยาไชยบูรณ์ไม่ยินยอมจึงถูกจับประหารชีวิต เมื่อความทราบถึงในหลวงรัชกาลที่ ๕ จึงโปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยาสุรศักดิ์มนตรีนำทัพหลวงเข้าปราบปรามพวกเงี้ยวจนราบคาบ เจ้าพิริยะชัยเทพวงศ์ เกรงพระราชอาญาจึงลี้ภัยไปอยู่ที่เมืองหลวงพระบางและถึงแก่พิราลัยลงในปี พ.ศ.๒๔๕๒ นับแต่นั้นมาก็ไม่มีเจ้าผู้ครองนครแพร่อีกเลย

จังหวัดแพร่ ได้ชื่อว่าเป็นประตูเมืองสู่ล้านนา เดิม เป็นนครรัฐอิสระที่ตั้งอยู่ก่อนการสถาปนา อาณาจักรล้านนา จากหลักฐานต่าง ๆ ทำให้ทราบว่าจังหวัดแพร่นั้นมีชื่อเรียกกันหลายชื่อแล้วแต่ยุคสมัย เช่น “เมืองพล” เป็นชื่อที่เก่าแก่ดั้งเดิมที่สุด จากการพบหลักฐาน ในตำนานทางเหนือ ฉบับใบลาน พ.ศ. 1824 “เมือง โกศัย” เป็นชื่อที่ปรากฏในพงศาวดารเชียงแสน“เมือง เพล” เป็นชื่อที่ปรากฏหลักฐานอยู่ในศิลาจารึกหลักที่ 1 ของพ่อขุนรามคำแหงมหาราช และ “เมืองแพร่” เป็นชื่อที่คนไทยในอาณาจักรสุโขทัยและอยุธยาใช้เรียกเมืองแพล แต่ได้กลายเสียง เป็นเมืองแพร่จนถึงปัจจุบัน ในพื้นที่หลายอำเภอของจังหวัดแพร่ ได้ค้นพบหลักฐานว่ามีร่องรอยการอยู่อาศัยของมนุษย์ในยุคก่อนประวัติศาสตร์เช่น ขวานหินกะเทาะ ขวานหินขัด ในเขตอำเภอ ลองอำเภอวังชิ้น เป็นต้น และที่อำเภอสองยังมีประวัติเกี่ยวกับเมืองเวียงสรองที่เป็นเมืองโบราณในวรรณคดี เรื่องลิลิตพระลอ ซึ่งทุกคนรู้จักกันดี

Results (English) 1:

City or town Khun is an ancient town built long since past tense, but not exactly evidence generated in and who is the author. The city is a city that does not have a history of self or any inscription in a particular. In addition to appearing in the mythology of other city inscriptions and Chronicles does little, such as evidence from the North. Annals and King Ramkhamhaeng stone inscription father fathoms city would create the same the Sukhothai era. Chiang Mai, lamphun, phayao, Nan, which is the home town of the city. Then there is the spacious and a lot of people like the present. The city has several legendary names referred to the North as the "metropolitan city" or "Republican Army." In modern Cambodia, 1470-1540 since prosper story that she has spread into power June Devi occupy territory in Lanna, and renamed the town in a Khmer language features such as NaN, lamphun Chai phun is nanthaburi Kosai city Angkor kopitiam or sai. The name that appears in the PHO Khun Ramkhamhaeng stone inscription. Called "City", and has become a Republican voice on linguistics as "." The popular pronunciation of "Khun". Ancient Sukhothai city since 1654 – 1773The Chronicle described the city as "fathoms Chula sakarat 461 (1654)-King Sham Justice who dominate the town phayao. When the rule is 3 years old, born 1773 son of one element, '' as King, chueang chueang. " Khun chueang aged 16 years enough to elephant at Nan. Nan Prince himself called "physical thewa." Raised Royal daughters Mrs. Devi, who called his wife Khun chueang Chantha. The city is a city that is created during the Chula sakarat 421-461 (1614-1654), but it is a small town and smaller cities. 1655 – August 10, 1773, during the city's ruling power in Cambodia since the Khmer period it prosper in Lanna Kingdom Thailand. It is noteworthy that Cambodia was renamed sai city trip. Bangkok (sai the menstrual period to find satin texture), but there are no major events appear. City Built approximately 14th 12 multiple name is named "metropolitan city of Republican politics Republican platform" In modern Cambodia, prosper during the 2009 ๑๔๗๐-๑๕๖๐. Phra Nang Cham Devi into northern regions have possession changed its name to "wiang Kosai" or "sai", which means to find satin fabric ever since. it has the Prince along succession until the reign of the fifth district of Ratanakosin. changes to the service by the event rule.Ya Chai dev Wong (Prince spread the element) as the ruler by High Commissioner that his Majesty King Rama was always Church first Governor. Later on, they had the rebels are bent on 2445 (1902). domain holder police station. City Hall stripped of money and release the prisoners from the prison, they are always bent on Prince. Captured and forced to lift the city, but the Prince is not always capture the prisoner. When informed the King Rama the fifth Church, Chao Phraya surasak montri leading Communists, they are bent on military Highway until smooth in the mouth. Officials fear the dynasty of gods phiriya Chai, so criminal asylum to that city and to die down on 2452 (1909) since then, there are no Prince spread.Phrae province is known as a gateway to northern cities. The former is an independent city-state located before to colleges, pana. The Lanna Kingdom. From the evidence, makes known to the province have many names, but the era, such as "city of troops" is a traditional name of the found evidence. In the northern city of Milan since 1824 Edition of the "sai" is to find the name that appears in the "city place" London chronicle is the name that appears in the main evidence of the stone inscription of King Ramkhamhaeng Maharaj's father, and "City" is the name of the people of Thailand in Sukhothai and Ayutthaya city hotel special packages call. But as the city has made to date in several areas of the district, phrae province have discovered evidence that there are traces of human beings living in a prehistoric stone axe katho axe, such as terrazzo. Long Wang district in a district and the two also have history on the city of wiang sonong is an ancient town in the literature. The story Li Lor, which everyone God little.

Results (English) 2:

Tropical city or town defending the ancient city built a long time ago since ancient times. But has not shown any evidence that was built in the days and who is building. Phrae is a city that has no history or written in any particular. In addition to appearing in the Annals legend And inscriptions of other cities What little evidence of such urban legends over the Ionian chronicles and inscriptions of King Ramkhamhaeng the city spread to create the same Sukhothai, Chiang Mai, Lamphun, Phayao, Nan, Phrae, which houses the city. In that era still not widespread and many people like the present. Urban spread can be called many things. Legend northern town called "Air City" or "City Marshal" in Khmer power of approximately 1470 - 1540 that she had radiated Chamadevi occupied territories, Lanna region. And renamed the town in the Khmer language, such as Lanna Lamphun, Nan is a Haripunjaya Nanthaburi. Phrae is Kosai Kosai City or city name to appear in the inscriptions of King Ramkhamhaeng called "arbitrary" and has become the main voice of linguistics as "spread" the city that the popular vote. "Defending" the city spread before the Sukhothai period 1654- 1773 BC Ionian chronicles the city for the "Hulsakrach 461 (BE 1654) Khun Chom District unfair rulers. When dominate Phayao was three years old, was born a son shall dubbed Ehื๋ the later fattening Ehื๋ be "sufficiently fattening Ehื๋ the age of 16 years to elephants at Nan Chao Nan its name" Pala Deva "raised a daughter. The name Mrs. Devi Monday to wife Ehื๋ fertilize fields. Phrae is a city built during Hulsakrach 421-461 (AD 1614-1654), but still a small town and must be smaller than Phayao with during the 1655 - 1773 BC. the city spread in the kingdom of Cambodia, because in such a period. Khmer power in Thailand Lanna Kingdom. A remark that in the Khmer Colonels have renamed the city for a Kosai City (Kosai mean satin texture), but no matter what the visible city. Built in the 12th century can be called many names is "arbitrary city in Platte City General" in Khmer power during the year 1470-1560. Queen Chamadevi occupied Lanna region. Was renamed "Kosai City" or "Wiang Kosai," which translates as satin since then it has been the ruler of the people all along. Until the reign of King Rama 5 of Rattanakosin. Thus a political change. The warrior princess Chaiyathep Wong (Ruler diffusion episode 18) is directed by the Governor ruler who ordered the abolishment of the King Chai Boon's first governor, later in 2445 they were rebels bent up. Doe seized police stations Hall robbed the treasury and let the prisoners out of jail. Chao Chai Boon is Them Crooked Captured and forced to lift the city. But the prince did not consent Boon Chai was arrested executions. When informed of King Rama 5 so ordered. Surasak led the Royal Navy to suppress Them Crooked proclaimed. The warrior deity Wong Chai Lest royal criminal, so exiled in Luang Prabang and died in the year 2452 since there was no longer the ruler of Phrae province. Is known as the gate to the Lanna former independent city state, which is before the establishment. Lanna Kingdom The evidence showed that the province can be called many names, depending on the era, such as "city people" is the title of the oldest, most primitive. From the evidence found In the north, the myth Balan Year 1824 "Kosai City" is the name that appears in the Annals of Chiang Saen "City Place" is evidence that the stone inscription of King Ramkhamhaeng and the first "urban spread". Thailand is a name that people in Sukhothai and Ayutthaya city called Platinum. It has become a voice To date, the city spread In several districts of the province. Evidence was found to have traces of human habitation in prehistoric like. Tomahawk crackers polished stone axes in the district so let's Wang Chin district and the two have a history about the ancient walled city of secondary literature. Lilit Phra Lor story Which are all well known

Results (English) 3:

Town or city, an ancient city built wait for a long time since ancient times. But also not clear evidence that created in any fashion, and who is the creator.In addition to appear in the chronicles and inscriptions of other cities, some little as evidence จากตำนาน North chronicles toss and Terengganu inscription stone town should be the same with Sukhothai. Chiang Mai Lamphun Phayao.Which country of the town. In that era would not extensive, and there are a lot of people like the present. Town has called several of the North called "พลน metropolis" or "city people" in modern ขอมเรืองอำนาจ Rao, B.Prof.1470 - 1540. Santa Catarina has occupied the territory in the Lanna region plunger And changed the name of the city in the county and Khmer, such as lampoon is hariphunchai Nan is นันทบุรี Kosai city or town, a city of Kosai.Called the "town people" and has become sound linguistic approach is "spread" of popular, pronounced "keyboard"
.The former town of Sukhothai.


1654 - the 1773 annals, Ionian mentioned town "coup d 461 (1999)1654) finishing of natural rulers Phayao when city Phayao has 3 years was born the son Prince. ขนานนามว่า, later her. Is finishing her two ". After finishing her young age 16 years to catching at Nan Nan their gym named "Phraya's".She be wife finishing her moon goddess. Town is the city built up during the coup d 421 - 461 (B.Professor 1614 - 1654). But it is a small town and must be smaller than the Mueang Phayao. During the 1655 - 20011773 town in the administrative power of the Khmer, because in that time period. This power in the kingdom of Lanna Thai. The observation that in the Khmer colonels renamed the town's Kosai city (meaning fine silk), Kosai menstruate
.
town built around the 12th century A.D., named called many names. "พลน metropolis. เมืองพล City pal" in modern Khmer colonels during the year. BC14 - 15 informed 60 Santa Catarina took over the แคว้นล้านนา has changed its name to "the city of Kosai" or "of the United Kingdom" which means Satin since then have you rulers descended together. Until the reign of 5 of the Rattanakosin era.By defeating the e family. (Prince of spreading the 18) is directed by the governor, which King: ruler King Rama V please graciously grant Yang Chai complete governor first. Later in the year.Prof.Good 4 5 them crooked has rebels. Do take police station, city hall, rob the storehouse, and release the prisoners out of jail, Phraya Chai complete was the bent Captured and forced to lift the city. But such Chai complete consent was executed.5. So graciously Chao Phraya surasak montri to bring the Royal Army to suppress them crooked until defeated. You e thep Chai Wong. Fear a royal warrant was an asylum in Luang Prabang, and pass away down the years.Professor good 5 2. Since then, no governor spread again

.Is called a gate to Lanna existed as independent city-state located before the establishment of the Lanna kingdom. From the evidence. . the province name is called many names, depending on the era, such as "city people."From the evidence in the legend of the north of palm leaves.)Prof.1824 "city of Kosai" is the name that appears in the "city of Chiang Saen Pell" is the name of that evidence in ศิลาจารึกหลักที่ 1 of compaction. And the "town".But have become a sound as the town until the present. In the area of several districts of Phrae province. Have found evidence for signs of human habitation in the prehistoric period such as the Tomahawk crackers, polished stone axes, in the District of Long Wang Chin DistrictAnd that song district also has a history about the ancient walled structures, as in the literature concerning Lilith the Los, which all well known
.